Atrofia kości szczęki to nic innego jak zanik kości. Do zaniku dochodzi najczęściej w wyniku zaniedbania. Przyczyną zazwyczaj jest usunięcie zęba, po którym pacjent nie decyduje się z różnych względów na uzupełnienie braku implantem. Kość szczęki może zanikać także w wyniku chorób takich jak np. paradontoza. Należy pamiętać, że zaniechane regeneracji kości może prowadzić do powikłań.
Dlaczego kość zanika? Głównym powodem jest brak obciążenia mechanicznego kości, który przenoszą zęby podczas żucia pokarmów. Aby ten proces lepiej wyjaśnić niektórzy porównują tę sytuację do ćwiczenia mięśni. Gdy nie ćwiczymy mięśni, stają się wątłe aż mogą zupełnie zaniknąć. To analogiczna sytuacja. Powodów, dla których kość szczękowa zanika, jest jednak znacznie więcej.
Pierwszym z nich jest zanik kości po ekstrakcji – kiedy usuwamy ząb i nie zdecydujemy się na uzupełnienie jego braku implantem, kość nie wykonuje żadnej pracy. Dla organizmu oznacza to, że nie jest potrzebne jej utrzymanie.
Paradontoza jest kolejnym powodem zanikania kości. Choroba ta najczęściej występuje u osób starszych i jest spowodowana przez obecność bakterii i kamienia nazębnego w kieszonkach dziąsłowych. Paradontoza może spowodować ubytek w kości oraz zanik dziąseł.
Pacjenci którzy mają protezę akrylową, szczególnie gdy proteza jest źle dopasowana, są narażeni na ciągłe podrażnienia w jamie ustnej a co za tym idzie obniżanie i zanik dziąseł. W takim wypadku przenoszenie sił żucia jest przez błonę śluzową a nie przez kość.
Należy też wiedzieć, że rzadszymi czynnikami powodującymi zanik kości są ciężkie choroby takie jak: nowotwory, osteoporoza czy zapalenie kości.
W jaki sposób leczy się zanik kości? To pytanie na które odpowiedź nie jest taka prosta.
W stomatologii jest wiele możliwości przeszczepu kości, ale zawsze pierwszym etapem terapii powinna być dokładna diagnostyka radiologiczna. Tu z pomocą przychodzą m.in. pantomografia.
Pantomografia, to zdjęcie panoramiczne które daje przeglądowy obraz wysokości wyrostków zębodołowych, ale wraz z tomografią komputerową daje lekarzowi pełen trójwymiarowy obraz, na którym może określić, czy dana ilość kości jest wystarczająca do wszczepienia implantu lub pod inną odbudowę protetyczną.
W tym momencie warto wspomnieć o augmentacji, czyli niczym innym jak podstawowym zabiegiem odbudowy kości. Do tego zabiegu lekarz używa materiału kościozastępczego. Czasami są to kości z banku tkanek albo kość pobrana od tego samego pacjenta. Po kilku miesiącach dany materiał przebuduje się w kość własną i jest gotowy na wszczepienie implantu.
Podstawą profilaktyki przeciw zanikowi kości jest jak najdłuższe zachowanie zębów w dobrej kondycji. Należy pamiętać, że właściwie każda ekstrakcja w dłuższej perspektywie czasu kończy się ubytkiem kości. Dlatego najważniejsze będą częste wizyty kontrolne u lekarza dentysty w celu leczenia próchnicy lub chorób przyzębia.
