Wady wymowy u dzieci czyli na co zwrócić uwagę.

Wady zgryzu mają znaczący wpływ na powstawanie wad wymowy.

Dlatego tak ważne jest abyśmy od początku obserwowali nasze dzieci, które często mają nawyki przeszkadzające w prawidłowym rozwoju zgryzu.

Należy wiedzieć, że przy nasilonych wadach stosuje się aparaty ortodontyczne, więc konieczna jest wizyta u lekarza ortodonty. Nie mniej jednak najlepiej reagować najwcześniej jak to możliwe, dlatego jest wiele prostych przyrządów i ćwiczeń które mogą pomóc jeszcze we wczesnym dzieciństwie.

Na początku warto pamiętać, że ułożenie dziecka podczas karmienia czy do snu, ma znaczący wpływ na rozwój układu stomatognatycznego u dziecka. Zbyt wysokie lub zbyt niskie ułożenie głowy dziecka wywołuje zmianę położenia żuchwy – może dojść wtedy do zaburzeń czynności mięśni i stawu skroniowo – żuchwowego. Płaskie ułożenie kręgosłupa z głową spoczywającą na niewielkiej poduszce sprzyja prawidłowemu rozwojowi narządu żucia.

Jeśli chodzi o karmienie dziecka, to karmiąc naturalnie, matka trzyma dziecko najczęściej w pozycji ukośnej (ok. 45 stopni) dzięki czemu żuchwa jest wysunięta, a wszystkie mięśnie ust intensywnie pracują podczas ssania – następuje intensywny wzrost bodźców wysuwających żuchwę.

Podczas karmienia sztucznego, sytuacja się zmienia. Poziome ułożenie oraz często dodatkowy ucisk butelki na już cofniętą brodę powoduje pozbawienie żuchwy doprzednich wzrostów bodźcowych, żuchwa jest dodatkowo pociągana do tyłu. Inna praca mięśni jamy ustnej (duże otwory w smoczku butelki) powoduje hipotonię warg (obniżenie napięcia mięśnia okrężnego ust ) i stałe otwarcie ust. Szczęki ulegają zwężeniu, zęby sieczne (szczególnie górne siekacze) wychylają się.

Bardzo ważna jest także kwestia oddychania u dzieci. Podczas prawidłowego oddychania powietrze przechodzi przez nos do dalszych odcinków układu oddechowego. To sprawia, że szczeka u dziecka rozwija się prawidłowo i normalnie.  Jednak wiele dzieci oddycha przez usta, co także prowadzi do obniżenia napięcia mięśnia okrężnego ust. Objawia się to ciągle otwartą buzią, co w konsekwencji doprowadzić może do wychylenia zębów przednich górnych, tyłozgyzu a także zwężenia szczęki czy wysklepienia wysokiego i wąskiego, nieprawidłowego  podniebienia.

Leczeniem wad zgryzu zajmuje się lekarz ortodonta. W przypadkach nasilonych wad stosowane są aparaty ortodontyczne, mioterapia a także ćwiczenia logopedyczne. Jest kilka prostych rozwiązań stosowanych u dzieci z wymienionymi wadami.

Jedną z nich jest płytka przedsionkowa.

Mała rzecz a jakże pomocna – pomaga bowiem skorygować niektóre wady zgryzu u dzieci młodszych i starszych, ponieważ wpływa zarówno na uzębienie mleczne, jak i stałe. Różne niezdrowe nawyki maluchów (ssanie kciuka, zbyt długie używanie smoczka lub butelki ) powodują, że mleczne zęby zmieniają położenia, nachodząc na siebie, powodując wady zgryzu (zgryz otwarty, zaburzenia zgryzu, ustawienie zębów siecznych).
Dzięki płytce włożonej do ust dziecka, wymuszamy prawidłowe ułożenie języka, dodatkowo płytka pobudza mięśnie ust i twarzy co pomaga w szybszej i skuteczniejszej nauce mowy i pomaga przywrócić równowagę mięśni dolnego piętra twarzy.

Skoro powiedzieliśmy już o  płytce przedsionkowej, to czas opisać kolejne rozwiązanie jakim może być krążek Friela. Kolejny prosty wynalazek, bardzo pomocny podczas leczenia wad zgryzu. Krążek jest wykonany z akrylu a na jego powierzchni znajdują się dwa trzpienie ułożone acentrycznie. Pacjent chwyta krążek ustami w miejscu najmniejszej odległości od trzpienie, dzięki czemu wzmacnia mięśnie okrężne ust – jest to szczególnie przydatne przy eliminowaniu oddychania przez usta. 

Najczęściej występujące wady zgryzu to:

•  tyłozgryz (cofnięcie żuchwy w stosunku do szczęki górnej)
• przodozgryz (wysunięcie żuchwy do przodu)
• zgryz otwarty (podczas zwarcia szczęki górnej i dolnej brak styczności zębów)
• zgryz krzyżowy (jeden lub grupa zębów dolnych jest wysunięte przed zęby górne)

Należy pamiętać, że w zależności od intensywności wady zgryzu, ważny jest odpowiedni dobór ćwiczeń  (o których w następnym naszym wpisie) Wdrożenie leczenia w postaci konsultacji lekarza ortodonty, ćwiczeń z terapią logopedyczną może skutecznie zapobiec nawrotom wad zgryzu po leczeniu aparatami ortodontycznymi.